श्रीकृष्णकर्णामृतम् -श्रीमद् अनन्तदास बाबाजी महाराज
अन्वयः – तत् कैशोरं तत् वक्त्रारविन्दं च तत् कारुण्यं ते लीलाकटाक्षाः च तत् सौन्दर्य सा च मन्दस्मितश्रीः सत्यं सत्यं दैवतेऽपि दुर्लभम्।।55।। अनुवाद- श्रीकृष्ण की वही किशोरमूर्ति, वही वदनकमल, वही कारुण्य, वही लीलाकटाक्ष, वही सौन्दर्य, वही मन्दहास्य की शोभा सत्य सत्य देवताओं को भी दुर्लभ है।।55।। कृष्णवल्लभाअथ किशोराकृति- श्रीकृष्णस्य तत्तन्माधुरीचमत्कार परमोत्कर्षसीमत्वं स्वानुभवेन शपथपूर्वकं वदन् विदुषां चेतसि विश्वास- मुल्लासयति- तत् कैशोरमिति। तत् प्रसिद्धं कैशोरम्। लोके तावत् कैशोरं वय एव चित्ताकर्षकम्, तत्रापि श्रीकृष्णगतं मुक्तनामपि चित्तहरम्। कैशोरे च तदित्यद्भुतं वक्त्रारविन्दं मुखकमलं नयनाधरगण्डभ्रुविलासादिमाधुरी- विशेषवत्। तत्कारुण्यं जीवनप्रदकरुणाम्। तदिति निरुपाधि। ते च लीलकटाक्षाः। इति ते करुणा- शालिनो लीलाप्रधानाश्चपल- भ्रुभंगियुत- दृग्भंगिरूपाः। तन्माधुर्यं मधुरिमा। सा चालौकिकी सान्द्रस्मित- श्रीर्गहनस्मितकान्तिः। एतत् सर्वं दैवतेऽपि। देव एव देवता। स्वार्थे तल्।[2] तत्समूहो दैवतम्। तस्य समूहः[3] इत्यण्। तस्मिन्नपि दुर्लभम्। नपुंसकानपुंसकयोर्नपुंसकमेकवद्वा[4] इति दुर्लभमिति नपुंसकम्। यद्वा, देवा ईश्वरा अवतार्यवताररूपा स्तांस्तांस्तायते विस्तारयति स्वेच्छया- विर्भावयति स देवता श्रीकृष्णः। स्वार्थेऽणि दैवतम्। तस्मिन्नपि दुर्लभम्।
इत्युक्तेः। एतत् सत्यं सत्यं शपथपूर्वकं प्रतिजान इत्यर्थः।।55।। |
टीका टिप्पणी और संदर्भ
संबंधित लेख
क्रमांक | श्लोक संख्या | श्लोक | पृष्ठ संख्या |
वर्णमाला क्रमानुसार लेख खोज